شیکر برقی ارزش ماسه ای یکی از تجهیزات جهت انجام آززمایش هم ارز ماسه ای است. آزمایش هم ارز ماسه ای یا ارزش ماسه ای یک آزمایش صحرایی است، برای تعیین نسبت مصالح ریزدانه به حجم کل ماسه( استانداردها: ASTM D24119, AASHTO T176, EN 933-8, ISIRI 1685). این آزمایش که در تعیین تمیزی و مرغوبیت ماسه برای راهسازی، روسازی، بتن سازی و ….، استفاده می شود، نتایج را سریع بدست می دهد؛ نتایجی که شامل نسبت حجم ماسه به حجم کل مصالح ( ماسه، رس، لای و… ) و تعیین میزان جذب آب ریزدانه و تورّم آن است، فلذا در پروژه های عملیاتی با اهمّیّت است. این آزمایش برای خاک هایی است که ریزدانه کمی دارند و نمی توان آن ها را به روش اتربرگ آزمایش کرد.
هرچه درصد ریزدانه در ماسه کمتر باشد، می‌توان گفت ماسه مرغوب تر و تمیزتر است. این نسبت در عملیات های مختلف عمرانی، بسیار مهم است زیرا اگر ریزدانه ها در ماسه، از حدی بیشتر باشند، باعث کاهش ویژگی های مورد نظر می شوند. به عنوان مثال در آسفالت روسازی، ریزدانه زیاد سبب کاهش مقاومت برشی، افزایش خطر تورّم و در نتیجه حسّاسیت در برابر سرما، کاهش باربری آسفالت و … می شود. در ساخت بتن هرچه ریزدانه های ماسه کمتر باشد، بتن بهتری بدست می‌آید، چون وجود این ریزدانه ها باعث افزایش آب مصرفی، کاهش مقاومت، کاهش نفوذپذیری و … می شود. علاوه بر تأثیر بر روی ویژگی های فنّی، از نظر اقتصادی می توان گفت ماسه تمیز گران تر است.
مشخصات فنی دستگاه شیکر برقی ارزش ماسه ای بهراسازان
- حرکت تناوبی رفت و برگشتی 90 بار در دقیقه
- رنگ الکترو استاتیک بدنه
- منبع تغذیه 0.37KW، 220V، 50Hz
- ابعاد 600*300*550 میلیمتر(طولعرضارتفاع)
نمونه برداری
حدود ۲ کیلوگرم ماسه را از ارتفاع متوسط دپو برداشته و با دستگاه به ۲ قسمت تقسیم می شود.
ابزار و وسایل آزمایش
- ترازو
- الک ۴#
- استوانه پلاستیکی
- محلول استوک: کلرور کلسیم خشک ( ۴۵ گرم)- محلول فرمالین( ۴۷ گرم)-گلیسیرین( ۲۰۵۰ گرم) که نقش جداسازی ریزدانه ها از دانه های ماسه و شست و شوی آن ها را دارد.
- قیف پلاستیکی
- پیمانه
- تایمر یا کرنومتر
- شیکر برقی
شرح مختصری از اجرای آزمایش و علت استفاده از شیکر برقی در آن:
استوانه مدرّج از محلول استوک یا محلول شست و شو به ارتفاع ۴ اینچ یا ۱۰۰ میلی متر پر می شود. نمونه خشک شده در آون از الک ۴# رد می شود. پیمانه از خاک رد شده از الک پر می شود( ۱۱۰ گرم)، سپس به کمک قیف پلاستیکی محتوای پیمانه درون استوانه ریخته شده، به مدّت ۱۰ دقیقه بدون حرکت می ماند تا نمونه خاک کاملاً خیس شود و محلول استوک باعث جدا شدن ذرات رس از ماسه گردد. درپوش استوانه قرار داده شده و به کمک شیکر برقی استوانه با حرکت تناوبی رفت و برگشتی افقی تکان داده می شود. پس از تکان دادن، دیواره استوانه با محلول شسته شده تا به ارتفاع ۱۵ اینچ برسد. اکنون استوانه به مدّت ۲۰ دقیقه بدون حرکت روی سطح صافی قرار می گیرد تا ماسه و هم چنین ریزدانه ها ته نشین شوند. سپس ارتفاع ماسه ته نشین شده(HS) و ارتفاع مواد رسی و ریزدانه معلّق در آب(Hc) اندازه گیری شده و یادداشت می شود.
S.E= ×100
- همان طور که در قسمت قبل اشاره شد، این دستگاه در آزمایش ارزش ماسه ای برای مخلوط کردن یکنواخت نمونه خاک و محلول استوک استفاده می شود.
- این دستگاه دارای تایمر، کلید روشن-خاموش، کلید برق اضطراری است و بسته به مدل آ» و شرکت سازنده با سرعت های ۶۹۰،۹۰ ، ۱۷۵ و ۱۸۰ ساخته می شود.
- وزن دستگاه حدود ۴۰ کیلوگرم است.
- ابعاد آن ۶۰۰×۳۰۰×۵۵۰ mm است.
- دارای نمایشگر دیجیتال
- دارای رنگ الکترواستاتیک
