کاربرد آزمایش تعیین دمای بتن تازه :
به طور کلی دمای بتن در هنگام بتن ریزی در کنار دمای محیط، از جمله مواردی است که باید به آن بسیار توجه و ثبت شود. هدف از این آزمایش همانطور که از نام آن پیداست تعیین دمای بتن سیمان هیدرولیکی تازه اختلاط شده است. نکته مهمی که باید درباره این آزمایش می توان گفت این است که این آزمایش بیانگر دمای بتن دقیقا در هنگام آزمون است و دمای بتن در دقایق و یا ساعات بعدی را نشان نمی‌دهد.
برای مقایسه دمای بتن با حداکثر و حداقل مجاز در آئین نامه و مشخصات فنی پروژه لازم است دمای بتن تازه در هنگام ریختن آن در قطعه مشخص گردد.
در استاندارد ASTM C1064 روش تعیین دما ارائه شده است. دماسنج با حداکثر دمای 50 درجه سانتی گراد و با دقت 5/0 درجه لازم است. نوک میله دماسنج باید تا عمق حداقل 75 میلیمتر فرو برده شود و از هر طرف نیز حداقل 75 میلیمتر بتن باید وجود داشته باشد. حداقل فاصله مزبور سه برابر حداکثر اندازه سنگدانه می باشد . دماسنج باید 2 دقیقه در بتن بماند تا به وضعیت ثابتی برسد. خاتمه اندازه گیری بیش از 5 دقیقه پس از نمونه گیری نباشد. دقت گزارش نتیجه 5/0 درجه است.
بر اساس استاندارد و آیین نامه بتن ایران و نیز نشریه 55 ،حداکثر دمای بتن در زمان بتن ریزی نباید بیش از 32 درجه سانتیگراد باشد. بنابراین در هنگامی که دمای بتن ریزی بیش از این مقدار باشد یا باید از بتن ریزی خود داری نمود و یا باید تمهیدات لازم برای کاهش دما اندیشه شده و به کار گرفته شود. بتن ریزی در دمای های بالاتر تاثیر منفی بر کیفیت بتن ، مقاومت بتن و دوام بتن دارد و احتمال ایجاد ترک در بتن ریز در هنگام بتن ریزی افزایش می دهد.
در استاندارد ASTM C1064 حداکثر دمای بتن را بین 7/26 درجه سانتیگراد تا 35 درجه سانتیگراد تعیین کرده است؛ که این را می توان طبق مشخصات پروژه اصلاح کرد.
وسایل مورد نیاز آزمایش تعیین دمای بتن
- ظرفی که قرار است بتن در آن ریخته و دمای آن ثبت شود باید به قدری بزرگ باشد تا حداقل 75 میلی متر بتن در تمامی راستاها برای حسگر وسیله‌ای که دما را اندازه گیری می‌کند، وجود داشته باشد.
- وسیله اندازه گیری دمای بتن باید توانایی اندازه گیری دمای بتن تازه اختلاط را با دقت 0.5± درجه سانتی گراد را در گستره صفر تا 50 درجه اندازه گیری کند و همچنین ابعاد (ارتفاع) حسگر آن به گونه‌ای باشد که بتواند تا 75 میلی متر و یا بیشتر در بتن فرو برود.
- در صورت استفاده از دماسنج های شیشه‌ای که غوطه وری جزئی در مایه دارند، باید توجه داشت که آن‌ها دارای علامت ثابتی باشند تا بدین شکل نیازی به اعمال ضریب اصلاح پیدا نکنند.
- وسیله مرجع اندازه گیری دما باید خوانا و با دقت 0.5± درجه سانتی گراد باشد. نکته مهمی که باید درباره این وسیله اندازه گیری دما بیان کرد، این است که باید دارای گواهینامه یا گزارش تایید درستی باشد تا اندازه‌گیری های آن از اعتبار لازم برخوردار باشند.
استانداردها
1 ) اندازه گیری و تعیین دمای بتن تازه – استاندارد ملی شماره 11268
2) Temperature of Freshly Mixed Hydraulic-Cement Concrete
ASTM C1064 / C1064M: 2012
