بررسی اندازه مواد با الک آزمایشگاهی

اندازه ­ي موادی که به شکل  دانه هستند­ در صنايع مختلف به  روش­هاي گوناگونی بیان مي­شود.  در اغلب اوقات، ذرات با اندازه­هاي متفاوت درون يك پودر قرار دارند. براي جداسازي آنها از يكديگر از الک آزمایشگاهی يا توري یا سرند استفاده كرده و  براي بيان اندازه­ي ذرات از اندازه و يا تعداد منافذ  الک استفاده مي­كنند . به تعداد روزنه در يك اينچ خطي الک  مش گفته مي­شود.  مش به  معناي شبكه­ي توري شكل است. در مواردي كه الک بايد وزن بالايي از ماده را تحمل كند (مثل شرايط صنعتي) از سيم­هاي ضخيم­تري براي ساخت الک استفاده مي­شود. استفاده از سيم­هايي با ضخامت بيشتر سوراخ ها را كوچك­تر می نماید و شماره اين سوراخ ها نيز در واحد اينچ الک كمتر خواهد شد . به همين در صنايع مختلف استانداردهاي گوناگونی براي تعيين عدد مش وجود دارد.

چندين روش استاندارد براي اين منظور برقرار شده است. كه شامل موارد زير است:

ISO 565 (1987), ISO 3310 (1999), ASTM E 11-70 (1995), DIN 4188 (1977), BS 410 (1986) and AFNOR NFX11-501 (1987).

اين پرسش گفته می شود كه، الک­ آزمایشگاهی را تا چه حدي از مش مي­توان ساخت. این موضوع در واقع بستگی به ضخامت سیم­ها دارد. اما تولید­کنندگان الک، بیش از 500 مش ارائه نمی­کنند. در واقع بافت نرم­تر و کوچک­تر سیم­ها را بسیار به هم نزدیک می­کند و در نتیجه دیگر فضایی برای عبور ذرات از میان آنها باقی نمی­ماند. در نتیجه الک با مش­های فراتر از 400-325 را با اندازه­ی آنها به میکرون بیان می­کنند

يكي از روش­هاي معروف اندازه­ ي مش الک، روش تيلر است . اندازه مش تيلر مستقيما به تعداد روزنه در يك اينچ مربع از الک اشاره مي­كند. به عنوان مثال، الک شماره 4 مش تيلر، بيانگر وجود 4 سوراخ در يك اينچ مربع و يا 16 بيانگر وجود 16 منفذ در هر اينچ مربع خواهد بود. براي محاسبه ابعاد روزنه­ها در الک، ضخامت سيم­ها كه در واقع سازنده شبكه توري شكل هستند نيز بايد در محاسبه دخيل شود. در واقع بعضي از استانداردها به جاي استفاده از تعداد روزنه، تعداد سيم­ها را مورد شمارش قرار مي­دهند. اختلاف قابل ملاحظه­اي در اندازه ذرات گذرداده شده از يك الک آزمایشگاهی كوچك در مقايسه با الك­هاي بزرگ صنعتي وجود دارد كه به خاطر اختلاف در اندازه­ي سيم­هاي مورد استفاده است.

این محصول را در بهراد ببینید 

همانگونه كه گفتیم پودرها يا ذرات دانه­مانند را اغلب به وسيله يک عدد مش بیان مي­كنند. اما اين­ بیان به تنهايي تا حدودي مبهم است. براي تعيين و بيان دقيق­تر عنوان مي­شود كه ماده  از الک آزمایشگاهی با شماره­ ي خاصي عبور كرده (كه منظور اندازه ماكزيمم ذرات است. و ذرات بزرگتر روي الك باقي مانده و قادر نبودند تا از الک رد شوند) ولي روي الك با اندازه­ي روزنه­هاي كوچك­تر باقي مانده­اند (يعني اندازه­ي مينيمم ذرات، چرا كه ذرات كوچك­تر از اين مش الک عبور كرده­اند). اين شيوه­ي بيان عدد مش در واقع دامنه­اي از ابعاد را در بر مي­گيرد. يك نكته در بيان عدد مش و توزيع اندازه ذرات به اين صورت استفاده از دو نشانگر + و – است. نشانگر + پیش از اندازه مش نمايانگر ذرات باقي مانده روي الك بوده و نشانگر – پیش از عدد مش بيانگر ذرات عبور يافته از الک هستند. اين موضوع نشان مي­دهد كه در واقع 90 درصد از ذرات اندازه­اي بين دو مقدار خواهند داشت.

نمونه : اگر اندازه­ي ذرات يك ماده به صورت 170+/80- بيان شود (به صورت 170+ 80- هم نوشته مي­شود)، يعني 90 درصد و يا بيشتر از اين ذرات از الک 80 رد شده و روي الک 170 باقي مانده­اند. در واقع دامنه­ ي اندازه­ ي قطر اين ذرات بين 0.089 تا 0.178 ميلي متر است ( 89 تا 178 ميكرون)

الک آزمایشگاهی را در بهراد ببینید