ماسه استاندارد دانسیته و آزمایش مخروط ماسه
با پیشرفت عملیات تراکم در کارگاه، لازم است کنترل شود که آیا به وزن مخصوص مندرج در مشخّصات فنّی رسیده ایم یا نه. یکی از روش های استاندارد برای تعیین وزن مخصوص یک خاک متراکم شده در کارگاه، روش مخروط ماسه است ( استانداردها: ASTM D1556, AASHTO T191, ISIRI 13549, BS 1377:9, 1924:2). آزمایش مخروط ماسه، روشی غیر مستقیم برای بدست آوردن حجم یک گودال کنده شده با شکل هندسی نامنظّم و نسبتاً کوچک به کمک ماسه اتاوا (ماسه استاندارد دانسیته)؛ به منظور محاسبه ی وزن مخصوص خشک خاک (dɣ) است.
آزمایش تعیین وزن مخصوص خشک خاک (dɣ) در محل به روش مخروط ماسه، در پروژه های راهسازی و سدسازی، کانال سازی، ساختمان سازی و سایر پروژه های عمرانی برای تحلیل رفتار خاک با اهمّیّت است. در واقع، آگاهی از وزن مخصوص یا چگالی خشک خاک موجود در محلّ پروژه عمرانی از پارامترهای حیاتی است، چون بدین منظور می توان از میزان تراکم خاک و ظرفیت باربری آن مطّلع شد.
ابزار و وسایل آزمایش مخروط ماسه
- سند باتل یا استوانه دانسیته
- ظرف مخصوص استوانه ای
- صفحه زیرین سند باتل یا سینی مخصوص
- ماسه استاندارد دانسیته
- ترازو
- آون یا گرمکن
- کولیس
- وسایلی برای حفر گودال در زمین
- کیسه پلاستیکی
علّت استفاده از ماسه استاندارد دانسیته در آزمایش مخروط ماسه
برای انجام آزمایش ابتدا می بایست وزن مخصوص ماسه استاندارد دانسیته تعیین شود. برای این کار ۲ روش وجود دارد:
۱.ظرف مخصوص استوانه ای روی ترازو قرار می گیرد و صفر می شود، سپس ترازو پر از آب میشود. وزن آب قرائت شده و چون چگالی آب ۱ گرم بر سانتی متر مکعب است، این عدد بیانگر حجم ظرف نیز است. پس از آن همان ظرف استوانه ای از ماسه استاندارد دانسیته یا ماسه بادی پر می شود. از تقسیم این عدد بر عدد پیشین که حجم ظرف بود، چگالی ماسه اتاوا بدست می آید.
۲. ابعاد ظرف مخصوص استوانه ای با کولیس اندازه گیری می شود، بدین ترتیب حجم ظرف قابل محاسبه است. ظرف روی ترازو قرار گرفته، صفر شده و سپس از ماسه استاندارد دانسیته پر می شود. وزن قرائت شده، وزن ماسه است که از تقسیم این عدد بر حجم ظرف، چگالی ماسه استاندارد دانسیته بدست می آید.
اکنون می بایست وزن ماسه درون مخروط استوانه دانسیته محاسبه شود. بدین منظور مقداری مشخّصی ماسه در استوانه که شیر خروجش بسته است ریخته می شود. استوانه روی سطح صافی قرار می گیرد، شیر خروجی باز می شود تا مخروط پر از ماسه شود، اگر وزن ماسه باقی مانده در استوانه از وزن اولیه کم شود، وزن ماسه مخروط بدست می آید.
به محلّ پروژه رفته، صفحه زیرین سند باتل روی زمین قرار می گیرد. گودالی به عمق تقریباً ۵ سانتی متر حفاری می شود. استوانه با میزان ماسه مشخّص روی صفحه زیرین قرار گرفته و شیر آن باز می شود تا گودال از ماسه پر شود. وزن ماسه باقی مانده اندازه گیری می شود، به کمک این عدد و چگالی ماسه اتاوا، حجم گودال محاسبه می شود. خاک کنده شده نیز توزین شده بدین ترتیب وزن مخصوص مرطوب خاک (sɣ) بدست می آيد. مقداری از خاک کنده شده توزین شده، در آون خشک می شود و مجدّد توزین می شود و درصد رطوبت نیز حساب می گردد. بدین ترتیب وزن مخصوص خشک خاک (dɣ) قابل محاسبه است.
*پس علت استفاده از این ماسه، در واقع به عنوان مرجعی است که وزن مخصوصش را داریم و طبق توضیح ذکر شده در بالا از این وزن مخصوص به وزن مخصوص خاک محل می رسیم.
مشخّصات ماسه استاندارد دانسیته
- کاملاً خشک، تمیز، خالص، همگن، یکنواخت و با خاصیّت شناوری مناسب
- عبور از الک ۲۰# و مانده روی الک ۳۰#
- این ماسه در بسته بندی های مختلف از نظر وزن توزیع می شود
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.